“Als ik ten onder ga, laat mijn schilderijen niet sterven – laat ze de mensen zien”.
Dat was de wens van de Joods-Duitse schilder Felix Nussbaum, geboren in 1904 in Osnabrück (partnerstad van Haarlem) en gestorven in 1944 in Auschwitz. Nussbaum is de schepper van meer dan 500 schilderijen en tekeningen waarvan ruim de helft verzameld en te zien is in het Felix-Nussbaum Haus (in 1998 ontworpen door David Libeskind) in Osnabrück. Hij heeft een indrukwekkend oeuvre nagelaten dat in het begin bestond uit vreedzame scenes maar zich in lijn met z’n tragische “leven op de vlucht” ontwikkelde tot voorstellingen waar dreiging, eenzaamheid, uitzichtloosheid, angst en dood de boventoon voerden. Nussbaum heeft zich in z’n korte leven (39 jaar) in de beginperiode laten inspireren door van Gogh, later ook door de Giorgio de Chirico en Henri Rousseau. Maar vervolgens heeft Nussbaum een geheel eigen stijl ontwikkeld, expressionistisch maar ook surrealistisch; zeer veelzijdig met veel onderwerpen variërend van (groeps- en zelf)portretten, landschappen, havengezichten tot een van de belangrijkste vertolkers (naast o.a. Charlotte Salomon, in 1943 omgekomen in Auschwitz) in de schilderkunst van vervolging, opgejaagd worden, ballingschap, arrestatie en vernietiging.
Nussbaum was getrouwd met de in Polen geboren schilderes Felka Platek; zij vluchtte steeds met Nussbaum mee en beiden werden in de zomer van 1944 in België, na verraden te zijn, gearresteerd en op transport gesteld naar Auschwitz waar zij enkele maanden later werden omgebracht.
Om zoveel mogelijk mensen kennis te laten maken met het werk van Nussbaum is door het Felix Nussbaum Gesellschaft Osnabrück (zusterstad van Haarlem) en het museum een reizende tentoonstelling ontwikkeld getiteld “Onderweg met Felix Nussbaum”. In deze tentoonstelling zijn 20 hoogwaardige reproducties te zien, een selectie van hoogtepunten uit zijn oeuvre. Ook al was Nussbaum steeds op de vlucht (“als balling niet welkom, als Duitser gearresteerd en tenslotte als Jood vermoord”), hij bleef schilderen onder buitengewoon moeilijke omstandigheden.
Op vrijdag 20 maart organiseert de afdeling een bezoek aan deze tentoonstelling die te zien is in de Kloostergangen van het stadhuis. Haarlem heeft de première van deze “Wanderausstellung”.
Na een toelichting op het leven en werk van Nussbaum door afdelingslid Wim Buisman, groot bewonderaar van deze unieke schilder, gaan we samen de schilderijen bekijken. We verzamelen op het Prinsenhof en beginnen om 15.30 uur in de PvdA fractiekamer. Vervolgens gaan we naar de Kloostergangen.
Graag vooraf aanmelden bij Timo Haver: [email protected].
